Muhammed Celaleddin-i Rumi, 13. yy. da yaşamış Fars bir Müslüman şairdir. Horasan’ın Belh şehrinde doğmuştur. Öğretileri ile tüm dünya tarafından kabul edilen kısa adı olan Mevlana olan şair, anlam dolu hikmeti sözleri ile İslam tarihine geçmiştir.
Bu derece anlamlı bazı mevlana sözleri ve anlamlarına kısaca göz atmak gerekirse; ilk olarak akla gelen mevlana sözleri başında ”Gel, ne olursan ol yine gel. İster kafir, ister mecusi, ister puta tapan ol yine gel. Bizim dergahımız ümitsizlik dergahı değildir. Yüz kere tövbeni bozmuş olsan da yine gel” sözüdür.
Bu özlü sözde anlatılmak istenen, Allah’ın her ne olursa olsun affedici oluşudur. Allah’ın dininden asla ümit kesilmemeli ve en büyük günahları işlesen bile Allah’ın merhametinin sonsuz olduğu anlatılır.
Mevlana’nın değerli sözlerinden bir başkası da” Ya al götür geri kalanımı ya da gel tamamla eksik yanımı” sözüdür. Burada da aslında tam bir teslimiyet göze çarpar. Kendisini hak yolunda eksik hisseden mevlana Allah’a bir nevi ya beni bu yolda tamam et, yada eksik yanımı alarak tamam et anlamında ince bir anlatım sergilemiş. Görüldüğü üzere mevlana sözleri içerisinde anlam barındıran sözlerdir.
” Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol” sözü mevlana sözleri arasında en bilinen sözlerdendir. Burada da yine çok özel bir sanat vardır. Yani her yol bir yola çıkar, Olduğun gibi görünmek ile göründüğün gibi olmak arasında hiç bir fark yoktur. Burada ki anlam çok açıktır. Dinde ikiliğe yer yoktur. Asıl olan içi ve dış manada tekliğe ulaşmaktır.
Öte yandan mevlana sözleri arasında yine en bilinen sözlerden biri” Nasibin de varsa alırsın karıncadan bile ders. Nasibin de yoksa bütün cihan önüne serilse sana ters.” sözüdür. Burada nasip yani Allah’ın izni asıl anlatılmak istenendir. Eğer Allah yazmış ise karınca kadar küçük bir canlıdan bile bir ders çıkarak doğru yola ulaşırsın. Ancak Allah’ın izni yoksa dünya uğraşsa yine de doğruya ulaşamazsın.
Mevlana’nın mevlana sözleri arasında yer alan bir başka sözü; ” Merhamette güneş gibi ol; cömertlikte akarsu gibi ol; tevazuda toprak gibi ol; ayıpları, kusurları örtmekte gece gibi ol.” sözüdür. Burada Allah’ın yaratığı doğadaki nesneler ile insanın olması gereken durumlar çok net anlatılmış. Güneş çok sıcaktır. ancak dünyada varlıkları yakmaz hayat verir. Akarsu hep akar hiç durmaz ve hayat kaynağıdır hiç eksilmez. Toprak üzerine basıldığı halde hala yiyeceğini verir verimini asla azaltmaz. Ve gece; gece kötülükleri örter, kusurlar geceler görünmez.
”Ay doğmuyorsa yüzüne, güneş vurmuyor ise pencerene, kabahati ne güneşte ne de ay da ara! Gözlerindeki perdeyi arala!” sözü de mevlana sözleri arasında bulunan anlamlı sözlerdendir. Bu sözdeki ana fikir ise sana gelen her türlü olumsuz durumda hatayı başkasında değil kendinde aramız gerektiğidir.
Bir başka mevlana sözleri arasında bulunan anlamlı sözde,”Kolun mu kırıldı? Üzülme, belki Allah sana kanat verecek.” sözüdür. Bu sözde ise anlatılmak istenen yine Allah’a her zaman şükredip her olay karşısında sabır göstermektir. İsyan etmemek, hayırlı düşünmek gerektiğinin altı çizilmiştir.
